Openscheurende bomen en statische verankering

Het aanbrengen van starre of statische verankeringen is een overblijfsel uit de periode toen boomverzorging nog boomchirurgie werd genoemd en bomen kunstmatig opgelapt en bijeengehouden werden. Een starre verankering heeft als doel takken of kroondelen te beletten om uit te scheuren door ze dichter bij elkaar te trekken en de windwerking te verminderen. In tegenstelling tot de dynamische verankering zit er geen speling op en krijgt de boom dus geen of slechts amper stimulans om reactiehout te maken. Starre verankeringen verleggen soms het risico naar een andere plek in de boom, vaak vlak boven de verankeringsplaats. De bomen moeten dus opgevolgd worden, door een periodieke visuele controle.

Net als permanente ondersteuning of verankering van de hele boom gaan starre kroonverankeringen in oude monumentale bomen voorbij aan de verschillende levensfasen van een boom door hem kunstmatig op te lappen. Het beeld van een aftakelende boom en waar het kan zelfs een stervende boom, zonder haken en ogen bijeengehouden, is iets waar we aan moeten wennen, het is ook natuur.

In bepaalde situaties is het gebruik van één of meerdere statische verankeringen wel aan de orde, bv. wanneer een waardevolle boom volledig dreigt open te scheuren. Het gaat hier dus niet over een oude aftakelende veteraan maar over een gezonde boom die, mits statische verankering, nog een toekomst heeft. Bij bomen die in het verleden een starre kroonverankering hebben gekregen, waar de verankering (meestal staalkabel) is ingegroeid of ingeschuurd en waar geen reactiehout werd aangemaakt omwille van de statische kroonankers, hernieuwen we de oude starre verankering met een moderne statische verankering mét stambeschermers. Hier heeft een losse verankering dus geen zin.

Een gezonde volwassen boom die door een mechanisch defect dreigt open te scheuren (wat het einde van de boom zou betekenen) kan gered worden door het plaatsen van een statische verankering. Deze operatie is goed uitvoerbaar maar niet goedkoop, het vereist ervaring, specialistische vakkennis en aangepaste materialen. Met handlieren of een katrollen systeem of een winch en de nodige boombescherming wordt de boom eerst terug samengetrokken. Dan worden er haaks op de barst meerdere gaten dwars door de stam geboord. Daar komen draadstangen doorheen met aan de buitenkant stevige moerplaten en moeren. Er moeten meerdere draadstangen gefixeerd worden om torsie te voorkomen. Soms zijn twee draadstangen genoeg, in andere situaties zijn er zes of meer nodig. Met deze techniek kan de stam niet meer verder scheuren en kan de boom de scheur terug overgroeien en dichtgroeien, waardoor de boom verder kan groeien.