Visuele boombeoordeling (VTA)

Voor de visuele boombeoordeling bestaan er verschillende methodes. De meest gekende is de VTA of Visual Tree Assessment. Uitgangspunt bij verschillende methodes waarvan de basis gelegd werd in de VTA-methode is het ‘axioma van de constante spanning’ (Dr. Claus Mattheck). Een boom zal steeds streven naar een gelijkmatige belasting of een spanningsevenwicht. Op delen van de boom die zwaar belast worden zal steunhout of reactiehout gevormd worden; op delen die weinig belast worden, vindt weinig houtaanwas plaats. De windbelasting is de belangrijkste factor in dit proces. Bij de beoordeling is het van belang de boom als een geheel te bekijken. De krachten in de kroon, de stam en de wortels moeten op elkaar afgestemd zijn.

De VTA-methode is snel en budgetvriendelijk maar heeft net daardoor ook zijn beperkingen. Voor de meeste bomen is een visuele boombeoordeling genoeg, maar soms is aanvullend (nader) onderzoek noodzakelijk.

Een allesomvattende feilloze methode bestaat niet. Elke boom, standplaats en context is verschillend. Er zijn tal van factoren die niet toelaten eenvoudige conclusies te trekken. Determinatiesleutels voor schade en meetinstrumenten zijn slechts hulpmiddelen die toelaten om bomen op een gestandaardiseerde wijze te beoordelen. De resultaten moeten steeds met de nodige voorzichtigheid en deskundigheid geïnterpreteerd worden.

Bij de kwaliteitsbeoordeling van bomen worden twee elementen onderscheiden: de conditie van de boom en de structuur van de kroon, stam en wortels. De conditie is slechts een momentopname en zegt niet hoe de boom zich in de toekomst zal ontwikkelen. De structuur van een boom heeft te maken met de breukgevoeligheid en de stabiliteit. Er hoeft geen direct verband te zijn tussen de structuur en de conditie. Enerzijds kan een breukgevoelige boom nog perfect in blad staan en anderzijds kan een in slechte conditie verkerende boom qua structuur geen enkel probleem vertonen.

Om problemen te herkennen is het essentieel te weten hoe een boom zonder gebreken eruitziet. Daarnaast is ervaring en deskundigheid vereist om verzwakkingssymptomen te herkennen en al dan niet te besluiten tot gespecialiseerd onderzoek, het nemen van remediërende maatregelen, of de boom te verwijderen. Wanneer dezelfde controleur dezelfde bomen gedurende een langere periode kan controleren, zijn de gegevens betrouwbaarder omdat ook de referentie hetzelfde blijft.