Bladbespuiting met biociden

Brondel Boomverzorging zet in op de meest ecologische, mensvriendelijke en efficiënte oplossingen. Niet bestrijden is het meest milieuverantwoorde beheer, maar helaas niet overal mogelijk. Daar waar eikenprocessierupsen de overhand hebben in woonkernen of andere drukbezochte publieke plaatsen zoals bv. speeltuinen, wandelpaden, parkings, etc. moet er wel ingegrepen worden. In de meeste gevallen kan de eikenprocessierups bestreden worden zonder het gebruik van pesticiden, maar als bomen kaalgevreten worden en de situatie onleefbaar wordt dan is bladbespuiting met biociden een optie.

Lees hieronder meer over bladbespuiting tegen eikenprocessierupsen of contacteer ons. Brondel Boomverzorger heeft jarenlange ervaring met de bestrijding van de eikenprocessierups en wij zijn bovendien ETW-gecertificeerd. Beheer van en rond bomen laat u over aan een boomverzorger.

Waarom bladbespuiting tegen eikenprocessierupsen?

Alleen als milieuvriendelijke bestrijdingstechnieken zoals bv. het opzuigen van eikenprocessierupsen en spinselnesten geen oplossing bieden, wanneer de plaag te uitgebreid is, kan een bestrijding met een erkend pesticide overwogen worden. In extreme gevallen bestrijden we de eikenprocessierups preventief door bladbespuiting met biociden. We houden hierbij uiteraard rekening met de vigerende wetgeving en leidraad van de provincie, want het gebruik van biociden is niet zonder negatieve neveneffecten voor het milieu.

Via de website van de provincie Antwerpen kan u de nieuwe 'Leidraad Beheer Eikenprocessierups 2021' terugvinden. De provincie stelt de leidraad ter beschikking om gemeenten en andere beheerders te ondersteunen bij een duurzaam beheer van de overlast door eikenprocessierups.

Wat zijn biociden?

Soms denken mensen dat biociden ecologisch zijn of toch niet schadelijk, vanwege het voorvoegsel bio-. Niets is minder waar, biociden zijn geen onschuldige producten. Biociden zijn pesticiden die organismen via chemische of biologische weg vernietigen. De samenstelling zegt het zelf: het voorvoegsel bio- komt van bios of leven en het achtervoegsel -cide komt van caedere of doden. De rupsen die eten van de bespoten bladeren gaan dood, helaas gaan niet alleen de eikenprocessierupsen dood maar ook alle andere blad-etende rupsen en insecten. Alle biociden vormen een al dan niet belangrijk risico voor de gezondheid, in het bijzonder voor de gezondheid van kinderen en zwangere vrouwen én voor het milieu. Niet voor niets vragen we u om deuren en ramen gesloten te houden tijdens bladbespuiting met biociden.

Biociden komen niet alleen op het eikenblad terecht maar ook in de omgeving. Naast de eikenprocessierups worden ook alle andere blad-etende insecten gedood bij bladbespuiting met biociden, daardoor wordt de natuurlijke kringloop onderbroken. Tal van blad-etende insecten zijn strikt aan de eik gebonden en voor honderden insectensoorten is het eikenblad het belangrijkste voedsel. Het gaat om verschillende kevers, galwespen, galmuggen, bladluizen en vlinders. De bespoten eiken, normaalgezien rijk aan leven, worden als het ware gesteriliseerd door de biociden die we gebruiken bij bladbespuiting tegen eikenprocessierupsen.

Ter illustratie enkele links naar persberichten i.v.m. biociden die werden verboden wegen de schadelijke neveneffecten:
'Bestrijdingsmiddel eikenprocessierups te risicovol, streep door proef'
'Vlinderstichting waarschuwt voor bestrijdingsmiddel eikenprocessierups'

Risico van bladbespuiting

Het risico is groot dat de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups (diverse vogelsoorten, vleermuizen maar ook veel insecten) door de schaarste wegtrekken uit de bespoten bomen en hun omgeving. Zo dreigen we in een uitzichtloze situatie terecht te komen. De eitjes die afgezet worden in door biocide gesteriliseerde bomen komen het volgende seizoen uit in een omgeving zonder natuurlijke vijanden. De bladbespuiting tegen eikenprocessierupsen moet dan herhaald worden en zo zit u in een straatje zonder eind. Bladbespuiting is dus zeker niét het antwoord op lange termijn, maar een uitzondering daar waar het echt niet anders kan. Bladbespuiting met biociden moet dus een weloverwogen beslissing zijn.

Insecten (zoals bv. de sluipvlieg op onderstaande foto) die helpen bij de natuurlijke bestrijding van de eikenprocessie blijven weg na de behandeling met biociden.

Alternatieven voor bladbespuiting met biociden

We moeten volop inzetten op natuurlijke bestrijding door de situatie voor de natuurlijke vijanden te verbeteren. Het is niet de bedoeling om de eikenprocessierups uit te roeien. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt zijn de rupsen geen exoten, ze zijn inheems in België. Door uw tuin ecologisch in te richten zet u een eerste maar belangrijke stap in de goede richting. In een omgeving met een grote diversiteit aan fauna en flora zijn de eikenprocessierupsen veel minder talrijk. In een gezond ecosysteem krijgt één soort minder de kans om erg talrijk te worden. Niet toevallig is de overlast door de eikenprocessierups het grootst op locaties met een ‘monocultuur’ van eiken langs strak gemaaide bermen of gazon.

Als tussenkomst van de mens toch noodzakelijk is dan kunnen eikenprocessierupsen bestreden worden door ze op te zuigen vanuit de hoogwerker (zoals te zien op de foto hieronder) of door ze al klimmend manueel te verwijderen. Deze bestrijdingstechnieken zijn veilig voor mens en milieu.

Wanneer is bladbespuiting met biociden toegelaten?

In het belang van mens en milieu legt de overheid het gebruik van biociden en bladbespuiting tegen eikenprocessierupsen sterk aan banden. Niet erkende pesticiden mogen vanzelfsprekend niet gebruikt worden. De periode waarin gespoten kan/mag worden is zeer beperkt. Resultaat wordt alleen bekomen als de eiken voldoende blad hebben én de eikenprocessierupsen zich in het juiste ontwikkelingsstadium bevinden, wanneer de rupsen nog geen brandharen hebben ontwikkeld. De vereiste weersomstandigheden: het moet overdag 15 °C zijn, het mag tot 24 uren na de bespuiting niet regenen en het mag niet (of bijna niet) waaien. De combinatie van al deze factoren zorgt ervoor dat de toegelaten periode over het algemeen zeer kort is. In 2020 was het bv. slechts gedurende twee weken toegelaten om te spuiten. Richtlijnen en de toegelaten periode voor bladbespuiting worden gecommuniceerd via de leidraad voor het beheer van de eikenprocessierups, opgesteld door de provincie. De overheid bepaalt het begin en het einde van de preventieve bestrijding. Klanten die ons pas midden mei contacteren met de vraag om preventief te bestrijden moeten wij teleurstellen, dan is het meestal te laat.